Kira sözleşmesi, tarafların belirli bir süre boyunca birbirlerine karşı üstlendikleri hak ve yükümlülükleri düzenleyen bağlayıcı bir belgedir. Kiracının sözleşme süresi dolmadan evi boşaltması, genel kural olarak sözleşmeye aykırılık anlamına gelir. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracı, sözleşme süresi boyunca kira bedelini ödemekle yükümlüdür. Dolayısıyla kiracının tek taraflı olarak sözleşmeyi sonlandırması, ev sahibinin uğrayacağı zararların karşılanması gerekliliğini doğurabilir.
Ancak bazı istisnai durumlarda kiracının sözleşme bitmeden çıkışı haklı kabul edilebilir. Örneğin, kiralananın kullanılamayacak hale gelmesi, sağlık açısından ciddi sorunlar yaratması veya mülkiyetin ayıplı olması gibi durumlarda kiracının erken tahliyesi hukuken geçerli olabilir. Ayrıca tarafların karşılıklı anlaşması halinde de kira ilişkisi sözleşme süresi dolmadan sona erdirilebilir. Bu nedenle kiracının erken tahliye kararında ev sahibine yazılı bildirim yapması ve mümkünse noter aracılığıyla bu bildirimi iletmesi büyük önem taşır.
Kiracı Sözleşme Bitmeden Çıkarsa Tazminat Ödemek Zorunda Mı?
Kiracı, sözleşme süresi dolmadan evi boşaltırsa ev sahibinin zarara uğraması halinde tazminat sorumluluğu doğar. Bu zarar, genellikle boş kalan döneme ilişkin kira bedelinden kaynaklanır. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının yükümlülüğü, yeni bir kiracı bulunana kadar kira ödemeye devam etmektir. Ancak bu süre belirsiz değildir; ev sahibi makul bir süre içinde yeni bir kiracı bulmak için çaba göstermelidir. Eğer ev sahibi bu yükümlülüğünü yerine getirirse kiracının tazminat sorumluluğu da sona erer.
Tazminatın miktarı, evin bulunduğu konum, piyasa koşulları ve yeni kiracı bulunma süresine göre değişir. Kiracının sözleşmede belirtilen süreyi tamamlamadan çıkması halinde, kalan tüm süreye ait kira bedelinin ödenmesi gerekmez. Hukuki uygulamalarda genellikle birkaç ayla sınırlı bir sorumluluk söz konusudur. Bu nedenle erken çıkış yapmak isteyen kiracının ev sahibi ile iletişim kurarak anlaşmaya varması, olası tazminat risklerini azaltır.
Erken Tahliye Durumunda Depozito Geri Alınabilir Mi?
Depozito, kiracının kiralanana verdiği zararlara karşı bir güvence niteliğindedir. Kira sözleşmesi sona erdiğinde kiracının ödemekle yükümlü olduğu kira bedelleri tamamen ödenmiş, taşınmazda olağan kullanım dışında bir zarar bulunmamışsa depozito iade edilmelidir. Kiracının sözleşme bitmeden çıkması, otomatik olarak depozitonun yanması anlamına gelmez. Ancak ev sahibinin uğradığı zarar depozitodan mahsup edilebilir.
Depozito iadesi konusunda dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, paranın bankada açılan vadeli hesaba yatırılması zorunluluğudur. Eğer depozito bu şekilde yatırıldıysa, kiracının tahliye tarihinden itibaren ev sahibinin zararlarını ispat etmemesi halinde depozito faiziyle birlikte kiracıya iade edilmelidir. Erken çıkış yapan kiracının hak kaybına uğramaması için, tahliye sırasında ev sahibinden yazılı teslim tutanağı alması ve varsa tüm ödemelerini belgelendirmesi önemlidir.
Sözleşme Süresi Bitmeden Çıkış İçin Ev Sahibinin Onayı Gerekir Mi?
Kiracının sözleşme süresi bitmeden evi boşaltabilmesi için ev sahibinin onayı hukuken zorunlu değildir. Ancak bu onay, kiracının olası tazminat sorumluluğunu ortadan kaldırabilir. Ev sahibi çıkışı kabul ederse, kira sözleşmesi tarafların iradesiyle sona ermiş sayılır ve kiracı yeni bir kira ödeme yükümlülüğü altında kalmaz. Aksi durumda, ev sahibi zararın tazminini talep edebilir.
Uygulamada, tarafların noter aracılığıyla düzenlenen tahliye protokolü ile bu süreci resmileştirmeleri önerilir. Böylece ileride doğabilecek anlaşmazlıkların önüne geçilir. Ev sahibinin yazılı onayı olmadan tahliye gerçekleştirilirse, kiracı kira alacakları ve tazminat talepleri ile karşı karşıya kalabilir. Dolayısıyla, sözleşme süresi bitmeden çıkış yapmak isteyen kiracının ev sahibiyle iletişime geçmesi ve karşılıklı anlaşma yoluna gitmesi en güvenli yöntemdir.
Kiracı Yerine Başka Kiracı Bulursa Sorumluluktan Kurtulur Mu?
Kiracının, sözleşme bitmeden evi boşaltmak zorunda kalması halinde yerine yeni bir kiracı bulması, hukuken önemli bir çözüm yoludur. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının sorumluluğu, ev sahibine aynı şartlarda kira ödemeye hazır bir kiracı önermesiyle sona erer. Bu durumda ev sahibi, makul bir gerekçe olmadan yeni kiracıyı reddedemez. Reddedilmesi halinde doğacak zarar, kiracıya yüklenemez.
Yeni kiracının bulunması, hem mevcut kiracının tazminat yükümlülüğünü ortadan kaldırır hem de ev sahibinin zararını engeller. Ancak yeni kiracının ödeme gücünün ve güvenilirliğinin makul düzeyde olması gerekir. Uygulamada, kiracıların çoğu bu yöntemi kullanarak hem ev sahibinin zararını karşılamış olur hem de kendi hukuki sorumluluğunu ortadan kaldırır. Bu nedenle erken tahliye planlayan kiracının alternatif bir kiracı bulması, en pratik ve hukuken geçerli çözümlerden biridir.
Özellikle Eskişehir bölgesinde yaşayıp bu gibi bir sorunla karşılaştıysanız en iyi Eskişehir kira hukuku avukatı ile iletişime geçip destek alabilirsiniz.
Comments are closed