Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu;” kamunun sağlığına karşı suçlar başlığı altında düzenlenmiş olup korunan hukuksal yarar kamunun sağlığıdır.” Uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçu Türk Ceza Kanunu m.188’de düzenlenmiş olup anılan hükme göre “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve iki bin günden yirmi bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunda İmal Kavramı

İmal, uyuşturucu maddelerin elde edilmesine olanak sağlayan ve uyuşturucu maddelerin artırılması ve diğer maddelere dönüştürülmesi işlemi olarak tanımlanır. İmal de bir maddenin veya bir uyuşturucu maddenin işlemden geçirilerek başka bir uyuşturucu maddeye dönüştürülmesini ifade eder. Uyuşturucu maddenin niteliğini değiştirmeyen işlemler imalat olarak değerlendirilmez.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunda İthal Kavramı

Uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak yurt dışından ülke içine sokulması durumunda 5237 sayılı TCK’nın 188. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenen uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin ithali suçu oluşacaktır.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunda İhraç Kavramı

İhraç ise; uyuşturucu maddelerin bir ülkeden başka bir ülkeye veya aynı ülkenin bir bölgesinden diğer bölgesine nakledilmesi olarak tanımlanmıştır. Uyuşturucu maddelerin Türkiye’den yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılması durumunda uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu oluşmuş olacaktır.

Satma, Satışa Arz Etme, Başkalarına Verme, Sevk Etme, Nakletme, Depolama, Satın Alma, Kabul Etme veya Bulundurma

Satma; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesini ifade eder.

Satışa Arz Etme; uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesini ifade eder.

Başkalarına Verme; Satış niteliği olmaksızın, üçüncü kişilerin uyuşturucu veya uyarıcı madde üzerinde tasarrufta bulunma olanağının yaratılmasıdır.

Sevk Etme; Bir kimsenin, maliki veya zilyedi bulunduğu uyuşturucu ve uyarıcı maddeyi kullanma dışında bir amaçla bir yerden başka bir yere, bir başkası aracılığıyla gönderilmesinin söz konusu olmasıdır.

Nakletme; Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bir yerden diğer bir yere taşınmasını ifade eder. Sevkten farkı, maddenin fail tarafından bizzat götürülmesidir.

Satın Alma; Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin bir bedel karşılığında başkasından devralınması anlamına gelir.

Kabul Etme; Uyuşturucu veya uyarıcı madde üzerinde tasarrufta bulunma olanağı elde edilmesini ifade eder.

Uyuşturucu veya Uyarıcı madde imal ve ticareti suçu, seçimlik hareketli suçlardandır. Suçun oluşması için bu seçimlik hareketlerden birisinin gerçekleşmesi yeterlidir.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunda Nitelikli Haller

1. Tck m. 188/4/a’ya göre; “uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçlarında uyuşturucu maddenin eroin, kokain, morfin, sentetik kannabinoid ve türevleri veya bozmorfin” olması nitelikli halidir ve verilecek ceza artar.
2. Suçun en az üç kişi tarafından birlikte veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesinin nitelikli hal sayılmasının sebebi suçun işlenmesindeki kolaylık ve bununla mücadelede ortaya çıkan güçlüktür.
3. Suçun sağlık mesleğinde çalışanlar tarafından işlenmesi de nitelikli hal kapsamında alınmıştır.
4. Uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması durumunda verilecek ceza onbeş yıldan az olamaz.
5. Suçun okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunun Cezası

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, 20 yıldan 30 yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. 

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren (temin eden), sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişi, 10 yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçunda Etkin Pişmanlık

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin de ele geçirilmesini sağlaması halinde hakkında cezaya hükmolunmaz.

Cezasızlığın söz konusu olabilmesi için 4 koşul aranır;

1. İhbarı yapan kişi TCK m.188’de sebebiyle yazılı uyuşturucu veya uyarıcı madde ticareti suçuna iştirak etmiş olmalıdır.
2. İhbar suç; resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce yapılmalıdır.
3. Failin etkin pişmanlıktan yararlanabilmesi için, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri bildirmesi gerekir.
4. Verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması gerekir.

Ceza İndirim Nedeni Olarak Etkin Pişmanlık

Tck m.192/3’e göre “ Bu suçlar haber alındıktan sonra gönüllü olarak, suçun meydana çıkmasına ve fail veya diğer suç ortaklarının yakalanmasına hizmet ve yardım eden kişi hakkında verilecek ceza indirilir.

Uyuşturucu Madde Kullanma ile Ticareti Arasındaki Fark

Kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma ile uyuşturucu madde ticareti açısından en önemli ölçüt, yakalanan uyuşturucu maddenin miktarıdır. Sanığın kişisel ihtiyaç sınırını aşacak miktarda uyuşturucu madde bulundurması, uyuşturucu maddeyi kişisel kullanım amacı dışında (Örn, satış, nakil vs) bulundurduğunun göstergesidir.

Teşebbüs

Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu teşebbüse elverişli bir suç olup; elverişli hareketlerle söz konusu suçu doğrudan doğruya işlemeyi ifade eden bir hareketin gerçekleştirilmesiyle birlikte fail, teşebbüs alanına girmiş olur.

İçtima

İmal veya ithal edilen uyuşturucu maddenin ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkalarına vermesi, kabul edilmesi gibi durumlarda iki ayrı suç işlenmiş olur ve gerçek içtima kuralları uygulanır.

Fail aynı suç işleme kararına bağlı olarak uyuşturucu madde ticareti suçunu birden fazla işleyecek olursa, suçun mağduru belirli bir kişi değil, kamunun sağlığı olduğundan zincirleme suç kuralları uygulanır.

İştirak

Suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi nitelikli hal oluşturmakla birlikte bu kavram içinde ele alınamayan diğer iştirak fiilleri, genel kurallar çerçevesinde cezalandırılır.

Av. Seda SARI

Sarıhan Hukuk ve Danışmanlık